na Plattmasters homepage

Plattmasters
Plattdüütsche Grammatik

Mail man den Plattmaster an

Homepage Grammatik 1 Grammatik 2 Grammatik 3
Dat lüttje Wöörbook Tallen - How to count in plattdeutsch regular verbs - Verben adjectives - Adjektive
Riemels un Vertelln de un dat - Articles irregular verbs - unregelmäßige Verben adverbs - Adverbien
Billers ut Hamborg pronouns . Pronomen auxiliary verbs - Hilfsverben prepositions - Präpositionen
the perfect tenses - de afsluten Tieden - Perfekt und Plusquamperfekt
the use of "doon" (to do) - doon - Zum Gebrauch des Hilfsverbs "doon"
the future and the conditional - de Tokumst un de Möglichkeet- das Futur und das Konditional conjunctions - Konjunktionen
Interrogatives Fragepronomen The passive voice - Dat Passiv
Nouns - Substantive Continous form - Verlaufsform

Över Plattdüütsche Grammatik 2

Verben sünn de Wöör, de wat to doon anseggt. Un de plattdüütschen de deit levers wat as dat se doröber snackt. Un dat snacken draff ok nich so anstrengend sien as dat arbeeden. Kiek Di mol de Grammatik an, denn weets Du, wat ik meenen do.


Regular Verbs - de Do-Wöör

Tied - Tense
Person
ingelsch
düütsch
to inherit
erben
to feed
füttern
to set
setzen
to work
arbeiten
Präsens plattdüütsch arven fodern setten arbeeden
1. Singular ik arv foder sett arbeed
2. du arvst foderst settst arbeedst
3. he, se, dat arvt fodert sett arbeed(t)
1.-3. Plural wi, ji, se arvt fodert sett arbeed(t)
Imperfekt
1. Singular ik arv foder sett arbeed
2. du arvst foderst settst arbeedst
3. he, se, dat arv foder sett arbeed
1.-3. Plural wi, ji, se arven fodern setten arbeeden
Partizip ik heff arvt fodert sett arbeed
Imperativ
Singular arv foder sett arbeed
Plural arvt fodert sett arbeed(t)
Tied - Tense
Person
ingelsch
düütsch
to sweat
schwitzen
to hire
mieten
to cough
husten
to speak
sprechen
Präsens plattdüütsch sweeten hüüren hosten snacken
1. Singular ik sweet hüür host snack
2. du sweetst hüürst host snackst
3. he, se, dat sweet hüürt host snackt
1.-3. Plural wi, ji, se sweet hüürt host snackt
Imperfekt
1. Singular ik sweet hüür host snack
2. du sweetst hüürst host snackst
3. he, se, dat sweet hüür host snack
1.-3. Plural wi, ji, se sweeten hüüren hosten snacken
Partizip ik heff sweet hüürt host snackt
Imperativ
Singular sweet hüür host snack
Plural sweet hüürt host snack

Notice: the last t in the second person is often silent - Dat t bi du ward mennigmol versluckt:

du sweetst = du sweets

du settst = du setts

Notice: in some dialects, the present plural ends on "-en", as the imperfekt plural: sweten, hüüren, hoosten. Wahrschau: Dat gifft ok Dialektens, de hebbt een "-en" bi de Mehrtall vun de Nutied

Notice: the imperfect is used seldom, in most cases the perfect tense is used to indicate the past. - In´t Plattdüütsche snackt man meisttieds in´n Perfekt (de Tied mit hebben un sien), ok wenn in´t Hoochdüütsche oder in´t Ingelsche de Imperfekt nahmen warrd.
Bispill: As ik güstern niege Kledaasch köfft hebb, dor bün ik bannig vell Geld los worrn

The participle - das Partizip - dat Partizip

Notice: in the northern and central plattdüütsch dialects, the participle has never the prefix "ge-". Thus, the participle is similar to english and the skandinavic language, but different to german and dutch.

But in western and southern plattdüütsch dialects the prefix "ge-" is used (see for example the riemels of Vadder Willms from Rheiderland at the border to the Netherlands). In the written medevial low saxon from the 15th century, the participle was formed with and without the prefix as well. Compare low saxon in medevial times.
In den nördlichen und zentralen plattdeutschen Dialekten wird das Partizip stets ohne die Vorsilbe "ge-" gebildet. Dies entspricht dem Englischen und den skandinavischen Sprachen. In den westlichen und südlichen Dialekten wird dagegen das "ge-" wie im Deutschen und Holländischen benutzt. Beispiele finden Sie bei den Riemels von Vadder Willms. Im geschriebenen Mittelniederdeutsch der Urkunden des 15. Jahrhunderts wurden beide Formen nebeneinander benutzt, siehe mittelalterliches Niederdeutsch. In´n Norden geiht dat Partizip ohn dat "ge-". Dat mookt wi as de Ingelschen un den Skandinavschen. In´n Süden un Westen vun uns Rebeet geiht dat dorgegen as in´t Düütsche un Hollandsche mit "ge-". Dat kanns to´n Bispill bi de Riemels vun Gerhard Willms sien Vadder nakieken. In't schreewen Nederdüütsch vun't utgahn Medeloller hebbt se noch beid Formens bruukt. Kiek di dorto ook de Sied Plattdüütsch in't Medeloller an.
Form/Spraak platt dansk german dutch
Infinitiv kopen købe kaufen kopen
Participle köfft (south/west: geköfft) købt gekauft gekocht

Na Baben - to the top


irregular verbs - unregelmäßige Verben

Form Person to go
gehen
to write
schreiben
to let
lassen
infinitive gahn schrieven laaten / looten
present time ik gah schriev laat/loot
Du geihs(t) schriffs(t) laats(t)/loots(t)
he, se, dat geiht schrievt laat/loot
wi gahn schreeven laaten/looen
ji geiht schrievt laat/loot
se gahn scheeven laaten/looten
past ik güng schreev leet
Du güngs(t) schreevs letts(t)
he güng schreev leet
wi güng´n schreeven leeten
ji güng´n schreevt leeten
se güng´n schreeven leeten
participle he is/hett gahn schreeven laaten/looten
imperative singular gah! schriev! laat!/loot!
plural gaht! schreevt! laat!/loot!
Form Person to sit
sitzen
to beat
schlagen
to buy
kaufen
infinitive sitten slaan keupen/kööpen
present time ik sitt sla keup/kööp
Du sitts(t) sleis(t) keups(t)/köffs(t)
he, se, dat sitt sleit keupt/köfft
wi sitt slaat keupt/kööpt
ji sitt slaat keupt/kööpt
se sitt slaat keupt/kööpt
past ik seet sleug /slöög koff
Du seets(t) sleugs(t) koffs(t)
he seet sleug kofft
wi seeten sleugen koffen
ji seet(en) sleugt/sleugen kofft/koffen
se seeten sleugen koffen
participle he is/hett sitten slaan keupt/köfft
imperative singular sitt! sla! keup/kööp
plural sitt! slaat! keupt/kööpt

Na Baben - to the top


auxiliary verbs - Hilfsverben - Hülpverbens

Form Person to be
sein
to have
haben
to become
werden
infinitive sien/wesen/ween hebben warrn
present time ik bün hebb ward
Du büs(t) hess/hest warrs(t)
he, se, dat is hett ward
wi sün(d) hebben ward/warrn
ji sünd hebbt ward
se sünd hebben ward
past ik weer harr weur/wöör
Du weers(t) harrs(t) weurs(t)/wöörs(t)
he weer harr weur/wöör
wi, ji, se weern harrn weurn/wöörn
participle he is/hett ween/wesen hatt worrn
imperative singular wees hebb ward
plural weest hebbt ward

Form Person to want
wollen
to have to
sollen
to can
können
infinitive wullen schallen kön(n)en
present time ik will schall kann
Du wiss schass kanns
he, se, dat will schall kann
wi wüllt schallen köönt
ji wüllt schallt köönt
se wüllt schallen köönt
past ik wull schull kunn
Du wulls(t) schuss kunns(t)
he wull schull kunn
wi, ji, se wullen/wullt schullen/schullt kunnen/kunnnt
participle he is/hett wullt schullt kunnt, köönt
Form Person to do
wollen
to need to
müssen
to may*, to like
dürfen*, mögen
infinitive doon mööten* mögen, meugen* ** ***
present time ik do mutt mag (speak mach)****
Du deist mutts(t) mags
he, se, dat deit mutt mag
wi deit mööt möögt, meugt (speak moicht)*
ji deit mööt möögt, meugt
se deit mööt möögt, meugt
past ik mööt mog (speak mouch)
Du däst mööts(t) mogs
he, se, dat mööt mog
wi, ji, se dän, dään, deen mööt(en) moogt
participle he is/hett doon mööten moog
Notes * there is an identical verb "mööten", also "bemööten" with the meaning "to meet" (same etymology as in english). * for the strong meaning of to may also the auxiliary verb "dürfen, draff" is used.
**mögen means as well to may, to like and to like to do sth.
*** mustn't is mag nich (seldom used) or dörf / draff nich
****the g is pronounced like ch in scottish loch
Form Person may, must not (negation)
dürfen,
to let
lassen

infinitive dörven, dörfen laaten* (loten)
present time ik draff laat
Du draffs(t) laats(t)
he, se, dat draff laat
wi drafft laat
ji drafft laat
se drafft laat
past ik dröff leet
Du dröffs(t) leets(t)
he, se, dat dröff leet
wi, ji, se dröfft leet, leeten
participle he hett dröfft, dörven laaten
Notes You must not do that = Du draffst dat nich doon or Du mags dat (op keen Fall) doon. * aa means a long open o like in danish Aalborg

the perfect tenses - de afsluten Tieden - Perfekt und Plusquamperfekt

Present present and past perfect are constucted with the auxiliary verbs "hebben" un "sien / wesen" and the perfect participle . The position of the object is between the auxiliary verb and the participle Perfekt und Plusquamperfekt werden durch die Hilfszeitwörter "hebben" und "sien / wesen" in Verbindung mit dem Partizip Perfekt gebildet. Die Position des Objektes ist zwischen Hilfsverb und Partizip. Is wat afsluten, denn kanns perfekt snacken. Mooks mit "hebben" un "sien / wesen". Dat Objekt vun den Satz kümmt twüschen Hülpsverb un Partizip.
Perfekt Perfekt
I have worked Ik hebb arbeid.
The times have gone. De Tieden sünd vörbi
They have done something good. Se hebbt wat goodet doon.
I have just looked my girlfriend Ik heff grod mien Deern ankeken.
I have been in the garden Ik bün in`n Gaarn ween
Past perfect Plusquamperfekt
She had had a nice shirt Se harr 'n fein Schört hatt.
I had had a nice travel Ik harr `n goode Reis hatt.
I had seen my girlfriend yesterday Ik harr mien Deern güstern seen
I had been in the garden Ik weer in`n Gaarn ween
I had been to the sea Ik weer na See ween

to have or to be in perfect tenses? hebben un sien

Present and past perfect are constucted with sien instead of hebben, if the verb indicates movement. The auxiliary verb "sien" is also used if the participle "ween" (from "sien") is used. Perfekt und Plusquamperfekt werden bei Verben der Bewegung mit "sien" gebildet. Wird das Partizip "ween" (von "sien/wesen") benutzt, dann wird auch das Hilfsverb "sien" benutzt. Is wat afsluten, denn kanns perfekt snacken. Un wenn dat um Bewegen geiht, denn bruuks sien.
the train has just arrived De tog is grod rinkamen
the ship has come dat Schipp is kamen
I´ve gone to the pub Ik bün na´n Krog hengahn
I´ve ridden home Ik bün na Huus reden
but: I´ve ridden the horse Ik hebb dat Peer reden
Hebben in imperative meaning
I have to work Ik hebb to arbeiden
Ik hebb to werken (western dialects)

Na Baben - to the top


The use of "doon" (to do) - De Bruuk vun "doon" - Zum Gebrauch des Hilfsverbs "doon"

The auxiliary verb "doon" is used far often than in german. The use of "doon" (to do) is different to english and german.
  1. In connection with the infinitive in conditionals. Note: "Wenn" in lower saxon means "when" and "if" as well.
  2. If the sentence begins with an Infinitive, "doon" is used additionally. ( "Kosten deit dat"). This construction is used to strengthen the verb.
  3. Also in other infinitive constructions "doon" is used, where in german "tun" is not allowed. Mainly in subordinate clauses with "wat" or "dat"
Das Hilfszeitwort "doon" (tun) wird öfter als in der hochdeutschen Sprache benutzt. Der Gebrauch ist anders als im Englischen und im Deutschen.
  1. In Verbindung mit dem Infinitiv in Konditionalsätzen (Wenn dat losgahn deit...). Beachte: das niederdeutsche "wenn" bedeutet im Hochdeutschen sowohl "wenn" als auch "wobald"
  2. Wenn ein Satz mit dem Infinitiv beginnt, wird "doon" nach dem Infinitiv eingeschoben. ("Kosten deit dat")- Diese Konstruktion wird zur Betonung des Verbs benutzt
  3. Auch in anderen Infinitiv-Konstruktionen wird "doon" als Regelfall benutzt, wo dies im Hochdeutschen nicht üblich ist, insbesondere in Nebensätzen mit "wat" und "dat"
Wi bruukt dat Hülpsverb "doon" (tun) anners un faaker as in`t Ingelsche un Düütsche..
  1. Tosomn mit den Infinitiv in Konditionalsätt (Wenn dat losgahn deit...)
  2. Wenn du wat mit den Infinitiv anfangs. ("Kosten deit dat")
  3. Ook sünst, wenn du den Infinitiv bruuken deist, besünners in Blangensätt mit "wat" un "dat"
Conditionals Konditionale Nebensätze (auch zeitliche Kondition) Blangensätt mit "Wenn"
But when it begins, you should not be afraid Wenn es losgeht, müsst ihr nicht ängstlich sein. Wenn dat aber nu losgahn deit, bruukt ji nich bang to ween
When the clock strikes four, we shall start. Sobald es vier Uhr ist, gehen wir los. Wenn de Klock veer slagen deit, denn gaht wi los.
And as long there is a newspaper like Diesel, ... Und solange es eine Zeitung wie Diesel gibt, ... Un solang as dat so en Bladdje geven deit as Diesel, ...
... if someone follows you. ..., wenn jemand euch verfolgt. ..., wenn een jüm verfolgen deit.
Initial infinitive Satzbeginn mit dem Infinitiv Infinitiv an'n Anfang
It costs 5 Euro Es kostet 5 Euro Kosten deit dat 5 Euro
He drinks the liquor in the inn. Er trinkt den Schnaps in der Gastwirtschaft Supen deit he den Kööm in' Krog
You do not sit already. Ihr sitzt ja noch nicht. Sitten deist ji jo noch nich.
I do not stay here Ich bleibe hier nicht. k do hier nich bliewen
Other infinitive constructions (strengthening) Andere Infinitivkonstruktion (betonend) Anner Bruuk vun den Infinitiv.
To do means to learn Tun heißt Lernen Doon deit lehren
Life teaches you the best things Das Leben lehrt dich die besten Dinge. Dat Leewen deit di de besten Saaken lehren.
... is the web way mark, that now already knows more than 250 Links to websites. ... ist der Webwegweiser, der nun schon mehr als 250 Links nach Websites kennt. ... is de Webwegwieser, de nu meist mehr as 250 Links na Websites kennen deit.
Do you know, what this means? Weißt du, was dies bedeutet? Weets du, wat dat heeten deit?
Tell me, what you are doing there. Sage mir, was du da machst! Segg mi, wat du dor mooken deist!
He said, that he did not do that. Er sagte, dass er das nicht gemacht hätte. He sä, dat he dat nich doon dä..

Na Baben - to the top


the future and the conditional - de Tokumst un de Möglichkeet- das Futur und das Konditional

the future is constructed primarily with the auxilary verb "schallen / sallen / sullen" (like english "shall", but in all persons), secundarily with the auxilary verb "warrn" (like german "werden"). The use of "warrn" is more strengthening
The conditional is used with the conditional form of "schallen"
Instead of future, present time is used often for future meaning
Das Futur wird in der Regel mit dem Hilfswerb "schallen / sallen / sullen" gebildet (wie im Englischen). Es kommt auch die Konstruktion mit "warrn" (=deutsch "werden") vor. Die Verwendung von "warrn" führt zu einer stärkeren, bestimmteren Betonung.
Das Konditional wird mit der Konditionalform von "schallen" gebildet.
Statt des Futur wird auch oft das Präsens in Futurbedeutung benutzt.
De Tokumst geiht mit dat Hülpsverb "schallen / sallen / sullen", af un an warrd ok "warrn" bruukt.
Mit dat Futur höllt wi dat nich jümmers so nipp un nau. Wi snackt faaken ok in den Präsens, wenn wi de Tokumst meent.

Na Baben - to the top


The passive voice - Dat Passiv - Passivbildung

The passive voice is used in platt far less than in english or german. Das Passiv wird im Plattdeutschen seltener verwendet als im Hochdeutschen oder Englischen. Op Platt snackt wi nich so vell mit Passiv. Wi steiht op Aktiv.
tense english platt
present the house is built dat Huus ward buut
pres. perf. the house has been built dat Huus is buut worrn
past the house was built dat Huus weer buut
past perf. the house had been built dat Huus weer buut worrn
future the house will be built dat Huus warrd buut
fut II the house will have been built dat Huus warrd buut warrn
kond. I the house would be built dat Huus wöör buut.
kond. II the house would have been built dat Huus wöör buut worrn.

Na Baben - to the top


Continous form - Verlaufsform - Verlöpform

There is no real continuous form in platt. Instead, "grod" is used or the construct with the auxiliary verb "sien" and the preposition "an't" with the infinitiv. Ähnlich wie im Hochdeutschen gibt es keine echte Verlaufsform, aber vergleichbar - und erheblich häufiger als im Hochdeutschen wird die Konstruktion mit dem Hilfsverb "sien" und der Präposition "an't" mit dem Infinitiv benutzt. As in´t Hoogdüütsche gifft dat keen Verlöpsform. Obers veel faaker ward dat Hülpsverb "sien" mit de Präposition "an't" mit den Infinitiv bruukt.
tense english platt deutsch
present I am speaking Ik bün (grod) an´t snacken
Ik snack grod
Ich spreche gerade
(Ich bin am Sprechen)
past I was speaking Ik weer (grod) an´t snacken
Ik snack grod
Ich sprach gerade
(Ich war gerade am Sprechen)
present the water is boiling dat Water is an´t koken Das Wasser kocht gerade
(Das Wasser ist am Kochen)
perfect the water has been boiling dat Water weer (grod) an´t koken Das Wasser hat gerade gekocht
Das Wasser ist gerade am Kochen gewesen
past he was sitting he weer an´t sitten Er saß gerade
(Er war gerade am Sitzen)
past perfect we had been sitting wi weern an´t sitten ween. Wir hatten gerade gesessen
(Wir waren gerade am Sitzen gewesen)

Na Baben - to the top

http://www.plattmaster.de