In't Medeloller weer Plattdüütsch nich blots de Spraak vun't gemeene Volk, Plattdüütsch weer de lingua franca vun de Hanse. Un Plattdüütsch weer ok as Urkundenspraak bruukt - tosomen mit Latinsch. Weer also 'n offizielle Spraak. Veel harr sick ännert in uns Spraak vun de Tied vun de olen Sassen an bit in de Hansetied.

During the medevial times, Low Saxon was not only the language of the simple people. Low Saxon was the lingua franca of the Hanse. Low Saxon was used also for official documents, as well as Latin. The texts show quite great differences to the Old Saxon Language and far less differences to the modern Low Saxon.

"Den ersamen borghermeisterenn unde radmannen der stad Sleszwygk, unsen guden frunden.

De ehrsam Börgermeesters un Raadslü vun de Stadt Sleswig, uns goode Frünn'

Unsen fruntliken grut tovoren.

Uns fründlichen Greut tovörderst.

Ersamen guden frunde, deme gemenen beste to gude unde profite unde na sunder liker begeringe itliker vramer coplude, de ere neringe mit peerden to kopende unde to vorkopende plegen to sokende, hebben wy eendrechtigen mit unsen leven borgeren upgenomen, ingesettet unde geslaten,dat men in unser stad boven de gemenen vryen margket uppe Viti, Assumpcionis Marie unde Feliciani etc., so wente hereto is wondlik gewesen, noch uppe veer tyde hir nagescreven vryhe perdemargkede schal holden, nemeliken enen dree weken vor deme sondage to vastelavend esto michi, den anderen up den sondagh oculi, den drudden up den palmensondagh unde den veerden uppe den dagh aller apostell, alse divisionis apostolorum genomet, welkere veere erbenomede vrye perdemargkede up de erbenomeden dage anstan unde waren scholen veer dage dar negestvolgende.
In den sulven margkeden alle vrome coplude, de denne unse stad, mit peerden und anderen eren coppenschoppen besoken, vor andere gaste unde vromede coplude, alse gaste vor gaste, scholen geleydet unde velich sin, welk wy juw so vorkundigen und witlik don mit desseme unseme breve.
Sint darumme an juw vruntliken begerende, gy eynsodanet juwen borgeren unde anderen juwen naberen, dar juw des duncket van noden wesen, opembaren und witlik don willen, umme sik dar ok na mogen weten unde hebben to richtende unde sulke erbenomede vrye margkede to vorsokende, vorschulden wy umme juw allewege gherne. Gode bevolen.

Ehrsam goode Frünn, dat gemeen Beest togoode un Profit (Vördeel) un na sünnerlich Begehrn vun etlich fromm Kooplü, de ehr Nahrung (Utkamen) mit Peer to köpen un to verköpen to seuken pleggt, hebbt wi in Eendracht mit uns leewe Börger opnahm, insett un besluten, dat dat in uns Stadt baben de gemeenen frien Markt op Viti, Assumpcionis Mariae un Feliciani etc., so dat bit herto wönlich ween is, noch op veer Tieden, de hier naschreewen sünd, Peermarkt schall holt warrn, nemlich eenen dree Weeken vör den Sündag to Fastelobend Esto Michi, den annern op den Sündag Oculi, den Drütten op den Palmsündag un den Veerden op den Dag vun all de Apostel, ook divisionis apostolorum naamt, welk veer vörstahn benaamden frie Peermärkt op de vörstahn benaamde Dag anstaahn un dor de veer näästfolgenden Däg duurn schalln.
In de sülvigen Märkt schalln all fromme Kooplü, de denn uns Stadt mit Peer un anner ehr Kööpsaaken besökt, vör anner Gäst un fromme Kooplü, also Gäst vör Gäst, lieden un wohl sien, welkwat wi ji so verkünnen deit un wiest mit düssen unsen Breef.
Wi sünd dorum an ji fründlich Begehrende (Wi wüllt dorüm vun ji), dat ji sodennig ju Börger un annere Nahvers vun ji, wo ji dat dücht, dat dat neudig is, openbaren un wiesen (doon) wüllt, üm sick dor ook na Mögen, Weeten un Hebben to richten un sülk naamde frie Märkt to versöken, verschüldt wi um jem allerwegens gern (un schuldt jüm allerwegens gerne Dank. Gott befohlen.

Screven under unnser stad secret amme Mandage na Quasimodogeniti anno atc. 71.
Borgemeistere und radmanne der stad Hamborgh."

Schrewen ünner uns Stadt Seegel an'n Maandag na Quasimodogniti anno 71.
Börgermeester un Raadslü vun de Stadt Hamborg

De Breev is een goodet Bispeel för Plattdüütsch as Hoogspraak. He wiest uns 'n Slag Ünnersched to uns Spraak hüüt, obers ook wat sick meist nich ännert hett. Afsehn vun de kumplizeerte Sätt is de Spraak is al so, dat wi se good lesen köönt un weet, wat meent is.

1. De Sätt sünd gresig lang. Dat kümmt dorvun dat dat in de Diplomatenspraak schrewen is. Is ook hüüt noch so.
2. Dorvun - speziell vun de Höflichkeet - kümmt ook so mennig ümständlich Formuleern, to'n Bispill in den Satt "Sint dorumme...".
3. De Schriefwies is medelöllerig. To`n Bispill dat "gh" in gherne, dat "c" in coplude, dat "v" för w in screven un för f in vry, dat "y" för i in vry. Ook mit dat Rechtschriewen harrn se dat in`t Medeloller nich so nipp un nau, nich bloots op platt, sünnern ook in't latinsche un medelöllerig hoogdüütsche, to`n Bispill "dag" un "dagh", "Peerden" un "Perdemargkede" un ook "borghermeisterenn" un "Borgemeistere". Dor mööt wi an denken, wenn wi över den Text sinnert.
4. Dat Vokabular is gor nich so ünnerscheedlich to dat Plattdüütsche hüüt: Weken, Peer, vry (fri), nagescreven, boven, naber, dree ...
5. De Text wiest, wat Bookstaven verwandt sünd. To`n Bispill dat weeke b un dat w. "boven"="baben". Utsnackt heurt sick dat liek an. Un ümkehrt heet dat "naberen", wo wi hüt "Nahwers" seggt.
6. De Grammatik is heel interessant. De gifft uns Henwies, wat sick doch ännert hett in de verleden fiefhunnertfofftig Johr.
   1. Dormols geev dat noch dat Praefix "ge-" för dat Partizip Perfekt: "upgenomen", "ingesettet", "nagescreven". Obers dat weer al domols an't Verswinnen: An`n Slut steiht "screven".
      Ook anner Dokumenten (1., 2.) wiest, dat dat Partizip mol mit "ge", mol ahn "ge" schreewen wöör. Besünners denn, wenn dat Partizip an'n Anfang vun een Satz stunn, weer dat faaken ahn "ge".
      Dat dütt Praefix hüüt nich mehr dor is, is jo een typisch Merkmol för dat nördliche Plattdüütsch - vun Ostfreesland bit na Mekelborg. Dat dat verlustig gahn is, mutt also vun dat utgahn Medeloller passeert sien. Kann angahn, dat dat mit de Kontakten na Skandinavien un England in de Hansetied tosomenhangt, obers ook mit de Swedentied in'n dörtigjöhrigen Kreeg un later un mit de Dänsche Regeern in Sleswig-Holsteen.
   2. In de Konjugation vun de Verben is de drütter Person Plural noch op "-en", to`n Bispill "plegen", "vorkundigen", so as hüüt noch in veele plattdüütsche Dialekten.
   3. De Dativ as Fall weer noch dor un nich mit den Akkusativ tohoop as object case. To'n Bispill an'n Anfang "deme gemenen beste to gude", wat klor'n Dativ is. Anner Bispill is "mit desseme unseme breve". Ook dat Merkmol vun uns Spraak, dat de Dativ as in't Ingelsche verlustig gahn is, mutt denn op de Tied na dat foffteinde Johrhunnert dateert warrn.

The letter is a good example for Low Saxon as a language for official use. It shows some differences to todays low saxon, but there is a lot in common, too. Despite of the complicated sentences, the language is so near to the current language, that the text is quite good intellegable for a Low Saxon speaker today.

1. The sentences are very long, compared to the modern low saxon. That is an effect of the diplomatic use, as in modern languages as well.
2. Therefore we find many complicated constructions, e.g. in the sentence "Sint dorumme...".
3. The kind of writing is medevial. For exemple, the "gh" in gherne, the "c" in coplude, the "v" for w in screven and for f in vry and the "y" for i in vry. The spelling is variable, as it was in the medevial times in the high german language and even in latin, too. Exemples are "dag" un "dagh", "Peerden" un "Perdemargkede" as well as "borghermeisterenn" and "Borgemeistere". This must be held in mind when considering the text.
4. The vocabulary is quite similar to the modern low saxon: words like Weken, Peer, vry (fri), nagescreven, boven, naber, dree ...are almost the same (despite some differences in spelling).
5. The grammar is quite interesting. It gives some hints how low saxon has changed during the past 550 wears..
   1. The prefix "ge-" for the perfect participle was still existent: "upgenomen", "ingesettet", "nagescreven". But this character was dwindling already in the 15th century: At the end of the letter the participle "screven" is used, without "ge", like in modern northern Low Saxon, English and the Scandinavian languages.
      Other documents of the 15th century (1., 2.) show a mixture of both forms of the perfect participle, too. It is remarkable, that the form without "ge" is often used for a participle as the first word of a sentence.
      The character of the missing prefix in the northern low saxon - from Eastern Frisia to Mecklenburg - therefore must have been dissappeared at the end of the medevial times. The reason for this character might be in the contacts to Scandinavia and England during the hanseatic period, but also in the Swedish occupation during and after the Thirty Years War and in the Danish government of Slesvig-Holstein.
   2. The conjugation of the verbs shows the 3rd person plural ending with "-en", for example "plegen", "vorkundigen", as still present in several Low Saxon dialects.
   3. The dative case was still present and not melted with the accusative to the object case. Exemples are "deme gemenen beste to gude" and "mit desseme unseme breve". The character of Low Saxon to have only three cases like English therefore must be dated after the 15th century.

1. http://www.rrz.uni-hamburg.de/hamburgisches_ub/quellen/js/js131.htm Breef vun de Karksworen to St. Petri an'n lübschen Raad anno 1408
2. http://www.rrz.uni-hamburg.de/hamburgisches_ub/quellen/js/js104.htm De Hamborger Raad gifft teihn lübsche Mark elk Johr för de Universität Rostock